Je komt elkaar tegen bij Binnenbos

Het wijkservicepunt Binnenbos is dé ontmoetingsplek in Kerckebosch-Zeist. Schooldomein sprak in de gezellige huiskamer met Ann Meijer en Gert van Uffelen. Ann is een ervaren procesregisseur op het gebied van de transformatie van het sociaal domein, beschermd wonen en bewonersparticipatie in multifunctionele accommodaties. Gert van Uffelen is partner bij Zenzo Maatschappelijk Vastgoed. Ann: “Ik werk veel voor en met gemeenten, woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties. Steeds samen met inwoners, huurders, cliënten en ervaringsdeskundigen. Kerckebosch was een wijk met veel sociale huurwoningen van de corporatie. Ze waren verouderd en gehorig en de wijk had problemen rond leefbaarheid. De gemeente Zeist en woningcorporatie de Seyster Veste besloten rond 2008 Kerckebosch een impuls te geven. Oude flats werden gesloopt of gerenoveerd, er kwamen nieuwe corporatiewoningen en ook vrije sector kavels en koopwoningen. Mensen waarvan de woning werd gesloopt kregen een terugkeergarantie. Doel was een meer gemêleerde wijk te maken, waar tegelijk een sociaal programma werd ontwikkeld. Als sociaal programmamanager heb ik samen met de partijen een ontmoetingsplan voor natuurlijke aanloop uitgewerkt.” Gert: “Ann was de haarlemmerolie, initieerde overleggen en zorgde ervoor dat al die verschillende belangen bij elkaar kwamen.” Ann: “Ik noem mezelf meervoudig betrokken en dat betekent dat ik een proces vanuit het perspectief van elke belanghebbende probeer te begrijpen. Ik heb veel convenanten tussen partijen helpen sluiten en geleerd dat afspraken tussen organisaties niet alleen op bestuurlijk niveau worden gemaakt. De mensen in de uitvoering moeten de meerwaarde zien en meedenken in wat wel of juist niet werkt.”

Gert knikt: “Dat past ook bij Zenzo, want juist in processen rond maatschappelijk vastgoed gaat het om het creëren van toevallige ontmoetingen. Vanaf het eerste moment dat we met partners om tafel zitten is dat het centrale thema. Dat kan door gebouwen en gebieden zo te maken dat mensen elkaar per toeval tegenkomen. Zo ontstaat er een natuurlijke behoefte om een praatje te maken en vanuit daar een stap verder om elkaar op te zoeken en iets voor elkaar te betekenen. Concreet wordt dat bijvoorbeeld gerealiseerd door een centrale entreehal in een gebouw te maken, of door een centraal plein in het buitengebied aan te leggen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. In het geval van Binnenbos waren we intensief betrokken, omdat we in eerste instantie eigenaar werden van de begane grond waar de zorgpartijen, muziekschool en ontmoetingsruimten gerealiseerd zijn en omdat we het gehele plan hebben gebouwd. Dat betekent dat je niet alleen zorgt dat het er komt, maar ook meedenkt over de invulling ervan. In de wijk zaten zorgverleners op verschillende plekken. We hebben ze benaderd met de vraag of ze hier samen een gezondheidscentrum wilden vormen en dat wilden ze wel. Het gezondheidscentrum is de basis en zorgt voor dynamiek omdat bewoners er vanzelfsprekend naar toe gaan. Combineer je dat dan met andere voorzieningen dan ontstaat er een soort huiskamer voor de wijk.” Zo huisvest Binnenbos onder meer een muziekschool, ruimte om te sporten, huisartsen, apotheek, fysio, huidzorg, podoloog, logopedist en een beautycentrum. Leerlingen van de horecaopleiding op het Christelijk College Zeist en het Seyster College krijgen er les in een speciaal ingerichte leskeuken met acht fornuizen. Na schooltijd is deze ruimte beschikbaar voor activiteiten georganiseerd voor en door wijkbewoners zoals kookcursussen en proeverijen, een loopbaancafé en ledenvergaderingen. Op de etage zijn woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.

Het gebouw Binnenbos werd in 2016 in gebruik genomen en doet in zijn vorm aan de grilligheid en veelzijdigheid van een boomschors denken. Opvallend is de metalen gerasterde gevel, die aan een bosrand doet denken. Niet vreemd; want het gebouw symboliseert het bos, dat naar binnen gehaald wordt. Binnenbos heeft een transparante, maar organische opzet, waarbij de huiskamer annex ontmoetingsruimte gelijk naast de entree ligt. Met mooi weer wordt buiten een terras opgezet. De maatschappelijke exploitant MeanderOmnium was voor het inrichtingsconcept verantwoordelijk, waarbij in de huiskamer de kleuren en aankleding op elkaar zijn afgestemd, om daarmee het gevoel van een warm welkom te bieden. Het gebouw is bedacht als natuurlijke ontmoetingsplek; waar mensen sowieso moeten zijn en lekker even blijven hangen.”

Juist om die reden is gekozen voor een professionele horecabeheerder van MeanderOmnium. Ann: “Ik zie in de praktijk veel mfa’s waar de horeca door welzijn wordt gedaan. Dat zijn geen horecaondernemers en het gevolg is vaak een veredelde kantine waar je je niet echt welkom en ontvangen voelt. De persoon van de beheerder is fundamenteel. Die moet zien wat de persoon die binnenkomt nodig heeft en kan mensen en groepen met elkaar in contact brengen. Je kunt hier een ruimte voor 38 euro huren onder de voorwaarde dat je als gebruiker wat terug doet. Dat kan de boel opruimen zijn of voor elkaar koffie zetten. Dat is een mooie manier om mensen met elkaar in contact te brengen. Hierboven wonen mensen met een verstandelijke beperking. De horeca probeert die mensen ook te betrekken. Niet als een vorm van liefdadigheid, maar vanuit de gedachte dat als je iets kunt, je je hier nuttig kunt maken. Natuurlijk helpen de omgeving, de inrichting en het prachtige gebouw. Maar het zijn de mensen in de organisatie die het doen.”

Ann tenslotte: “In onze naoorlogse samenleving was functiescheiding de norm. Winkelen, wonen en werken waren in het publieke domein gescheiden. Nu zie je juist overal dat kleinschalige gemeenschappen ontworpen worden, waar wonen, winkelen, ontmoeten en werken prima samengaan. De stedelijke omgeving en de inrichting van de ruimte kan dat faciliteren door ruimte en voorzieningen dubbel te gebruiken. Zo is het schoolplein ook een plein voor de buurt, kun je er je mobiel opladen door te fietsen, hebben de plantenbakken zonnecellen en is Binnenbos een plek waar alles gecombineerd kan worden. Deze hele wijk is doordrenkt met duurzaamheid en betrokkenheid, waarbij zelfs het beheer van de openbare ruimte bij de bewoners komt te liggen.”